Калибрациона Лабораторија за квалитет на воздух

Калибрационата лабораторија за квалитет на воздух се користи за калибрација на анализаторите од мониторинг станиците од Државниот автоматски мониторинг систем за квалитет на амбиентен воздух (ДАМСКАВ) и е неразделна целина со системот. Калибрацијата на анализаторите за мерење на квалитетот на амбиентниот воздух е најважниот дел од работата на анализаторите, бидејќи со истата анализаторите се контролираат и подесуваат да покажуваат точни, валидни и веродостојни податоци за концентрацијата на загадувачките супстанци.

- Опременост на калибрационата лабораторија за квалитет на воздух

Калибрационата лабораторија за квалитет на воздух е опремена со:
- Примарен статички волуметриски калибрационен систем;
- Секундарен динамички калибрационен систем со автоматско разблажување;
- Референтни сертифицирани стандарди за калибрација (боци со чисти гасови за SO₂, CO и NO);
- Референтен УВ фотометриски Озон генератор за калибрација;
- Референтен генератор на нулти воздух за калибрација;
- Терцијален преносен калибратор за калибрација на терен;
- Еталонски референтни мерни инструменти (анализатори) за O₃, SO₂, CO и NO.
- Калибрациона кула (Calibration Tower Model 7.850) за калибрација на автоматски анализатор за мерење на суспендирани честички PM10 и PM2.5 од производител GRIMM Aerosol Technik GmbH

Согласно имплементацијата на CAFЕ директивата (Директивата за квалитет на амбиентен воздух и за почист воздух во Европа), со акредитацијата, калибрациона лабораторијата треба да прерасне во Национална референтна калибрациона лабораторија во која ќе се калибрираат инструментите, не само од ДАМСКАВ, туку и од локалните мониторинг мрежи и поедините мерни инструменти од инсталациите. Националната референтна калибрационата лабораторија треба да учествува на интер лабораториски компаративни мерења за одредување и следење на компатибилноста на калибрационата лабораторија со исти такви лаборатории од Европската Унија, како и да организира компаративни мерења на национално ниво.

Калибрационата лабораторија досега зема свое учество на интерлабораториските компаративни мерења кои се одржуваат во организација на JRC/EC (Joint Research Centre/European Commission) и WHO (World Health Organization) во Есен, Германија во 2007 година, Испра, Италија во 2008 година, како и во Ланген, Германија во 2009, 2011, 2013, 2015 и 2018 година. Линк од извештајот од последното учество на Интер лабораториски компаративни мерења во организација на JRC-EC/WHO Evaluation of the inter-laboratory Comparison Exercise for SO₂, CO, O₃, NO and NO₂, 2-7 of September 2018 Langen (D) може да се најде на следниот линк:

- Методи за калибрација

Во рамките на спроведените три Твининг проекти, изработени се 35 Стандардни Оперативни Процедури (СОП), каде се вклучени и СОП-овите за методите за калибрација неопходни за Калибрационата лабораторија.

Методи за калибрација на гасни мерни инструменти за мерење на NO-NO₂-NOx, SO₂, CO и O₃ се:
- Примарен Статички волуметриски инјекционен метод за калибрација на NO-NO₂-NOx;
- Примарен Статички волуметриски инјекционен метод за калибрација на SO₂;
- Примарен Статички волуметриски инјекционен метод за калибрација на CO;
- Примарен UV Фотометриски метод за калибрација на O₃;
- Секундарен Динамички разблажувачки волуметриски метод за калибрација на NO-NO₂-NOx;
- Секундарен Динамички разблажувачки волуметриски метод за калибрација на SO₂;
- Секундарен Динамички разблажувачки волуметриски метод за калибрација на CO;
- Секундарен Динамички разблажувачки волуметриски метод за калибрација на O₃.

Редовно одржување на секој од мерните инструменти се врши на период од две недели согласно претходно утврден план.

Калибрација на мерните инструменти се врши 2 до 3 пати годишно или по извршен сервис на мерните инструменти.

- Систем за квалитет

Одржувањето, сервисирањето, калибрацијата како и валидацијата на податоците се врши во согласност со упатствата дадени од производителот на опремата или по настанат дефект и согласно изработени Стандардни оперативни процедури, Прирачникот за квалитет и дополнителни документи, како што се:
- Quality System Document list;
- Quality Manual for the Air Quality measurements and Calibration Laboratory;
- Standard Operation Procedure SOP F1: Quality Assurance/Quality Control Procedures for the State Air Quality Monitoring Network in the Republic of Macedonia;
- Standard Operation Procedure SOP G2: Data validation;
- Standard Operation Procedure SOP A1: The operation of the Air Quality Calibration Laboratory.